Το σύνολο των εργασιών που περιλαμβάνονται σ’αυτό που αποκαλούμε υδραυλική εγκατάσταση: αποροές ομβρίων, αποχέτευση, ύδρευση, θέρμανση, πίνακες και φρεάτια όπως και όπου χρειάζονται. Έτσι κι αλλιώς, κάποια κομμάτια από τα παραπάνω θα γίνουν ενδεχομένως από άλλα συνεργεία κι όχι από τον υδραυλικό μας. Για παράδειγμα οι αποροές των ομβρίων της σκεπής θα ολοκληρωθούν μάλλον από κάποιον άλλο τεχνίτη, ενώ ο υδραυλικός μας θα προετοιμάσει τις σωληνώσεις που θα τις διοχετεύουν στην τελική τους θέση. Η θέρμανση είναι πολύ πιθανό να γίνει από το ίδιο συνεργείο που θα κάνει και την υδραυλική εγκατάσταση, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο.

Όπως και η ηλεκτρική εγκατάσταση, η υδραυλική επίσης αποτελείται από δύο κομμάτια: αρχίζει με αυτό που περιγράφουμε σ’αυτό το άρθρο, αλλά τελειώνει όταν μετά τα σοβατίσματα τοποθετηθούν τα είδη υγιεινής και οι μπαταρίες και το όλο σύστημα λειτουργέι πλήρως.

Ποιές όμως είναι οι απαιτήσεις μιας ποιοτικής υδραυλικής εγκατάστασης?

Κατ’αρχήν η καλή υδραυλική εγκατάσταση ξεκινάει από τον καλό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Για παράδειγμα αν έχουμε περισσότερες από μία κουζίνες τοποθετημένες σε διαφορετικά επίπεδα (ορόφους), μας συμφέρει οι κουζίνες αυτές να βρίσκονται η μία πάνω από την άλλη. Έτσι θα σχεδιαστούν με βέλτιστο τρόπο οι αποχετεύσεις τους χωρίς περιττές και επιζήμιες διαδρομές μέχρι ένα σημείο σηνάντησης. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τις τουαλέττες.

Μερικές βασικές αρχές της καλής υδραυλικής εγκατάστασης είναι:

-δεν κάνει θόρυβο,

-δεν έχει διαροές,

-είναι άμεσα ή τουλάχιστον εύκολα προσβάσιμη και συντηρήσιμη (δηλ. όσο το δυνατόν όχι μέσα σε τοίχους αλλά κρυμένη σε ντουλάπια κλπ),

-οι άκρες των σωληνώσεων που θα συνδεθούν με τις μπαταρίες και τα άλλα είδη υγιεινής πρέπει να έρθουν στις σωστές θέσεις ώστε να μην απαιτούνται αργότερα μετατροπές και επιπλέον γωνίες,

-θα πρέπει να μην πέφτει σημαντικά η τάση σε μία παροχή όταν χρησιμοποιείται κάποια άλλη παροχή.

-κάθε παροχή πρέπει να έχει διακόπτη που να μπορεί να την απομονώσει ώστε να είναι δυνατή η συντήρησή της σε περίπτωση βλάβης,

-ο κάθε όροφος πρέπει να έχει δικό του πίνακα διανομής. Εάν στον όροφο υπάρχουν περισσότερες από μία ξεχωριστές κατοικίες τότε κάθε κατοικία πρέπει να έχει δικό της πίνακα διανομής,

-οι σωλήνες που μεταφέρουν ζεστό νερό, πρέπει να είναι πάντοτε μονωμένοι,

-ποτέ δεν πρέπει να αναμιγνύονται τα δίκτυα αποχέτευσης ομβρίων και λυμάτων. Τα όμβρια ύδατα είναι καθαρά και μπορούν και πρέπει να αξιοποιούνται όσο γίνεται,

-οι σωληνώσεις πρέπει να έχουν σχεδιαστεί έτσι που σε περίπτωση διαροής μίας αποχέτευσης να μην είναι δυνατόν τα λύματα να μολύνουν το πόσιμο νερό (δηλ. οι σωληνώσεις αποχετεύσεων θα πρέπει να τοποθετούνται χαμηλότερα από αυτές της ύδρευσης).

Τέλος, η επιλογή του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί για τις σωληνώσεις ύδρευσης είναι πολύ σημαντική γιατί τα διάφορα οικοδομικά υλικά, με το πέρασμα του χρόνου, αντιδρούν μεταξύ τους (καθώς και με το υλικό των σωληνώσεων) προκαλώντας αλλοιώσεις. Στην περίπτωση που ο σωλήνας μας μεταφέρει ζεστό νερό, οι αντιδράσεις αυτές επιταχύνονται.

Παλιότερα χρησιμοποιούσαμε τη λύση του γαλβανισμένου σιδήρου για τις σωληνώσεις ύδρευσης. Ο γαλβανισμός προστατεύει το σίδηρο από την οξείδωση. Ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό κι έτσι το υλικό αυτό τείνει να εγκαταληφθεί στις μέρες μας.

Το συχνότερα χρησιμοποιούμενο υλικό στις μέρες μας στην Ελλάδα, είναι ο χαλκός. Ο χαλκός αντιδρά ελάχιστα με άλλα οικοδομικά υλικά, και η εμπειρία των περισσότερων υδραυλικών είναι ότι οι χάλκινοι σωλήνες ύδρευσης θα συμπεριφερθούν χωρίς πρόβλημα για τουλάχιστον 20 με 30 χρόνια.

Η τελευταία τεχνολογία που διατίθεται στην αγορά είναι αυτή του επενδεδυμένου αλουμινίου. Οι σωλήνες αλουμινίου έρχονται με πιστοποίηση ζωής άνω των 15 ετών. Είναι γνωστό ότι το αλουμίνιο δεν οξειδώνεται (ή οξειδώνεται πολύ δύσκολα), και η συγκεκριμένη λύση, καθώς έχει επιπλέον προστασία από επένδυση κάποιου ανθεκτικού πλαστικού υλικού, είναι ακόμα πιο σίγουρη. Θεωρείται το καλύτερο από τα διαθέσιμα υλικά για σωληνώσεις αλλά στην Ελλάδα δεν έχει υποστεί την πολύχρονη δοκιμασία που έχει υποστεί ο χαλκός.

Τέλος για τις αποχετεύσεις, χρησιμοποιούνται συνήθως πλαστικοί σωλήνες, ενώ παλιότερα χρησιμοποιούνταν σωλήνες από πηλό, που όμως τώρα έχει σχεδόν τελείως εγκαταλειφθεί η χρήση τους μιά και είναι πολύ πιο ευαίσθητοι σε θραύση απ’ ότι οι πλαστικοί.

Στις αποχετεύσεις έχει μεγάλη σημασία το διαμέτρημα και οι κλίσεις που θα έχουν οι σωληνώσεις. Πρέπει αμφότερα να είναι τέτοια που να αποτρέπουν την εναπόθεση υλικών με το χρόνο, ώστε να μην βουλώνουν. Είναι λάθος να πιστεύεται ότι το μεγαλύτερο διαμέτρημα και η μεγαλύτερη κλίση θα βοηθάει ώστε να μην εναποτίθενται υλικά. Επιπλέον θα πρέπει το σύστημα της αποχέτευσης να μην δημιουργεί ενοχλητικούς θορύβους κατά την χρήση του. Ο έμπειρος υδραυλικός θα κάνει τις άριστες επιλογές για κάθε περίπτωση, ώστε να μην έχετε τέτοια προβλήματα στο μέλλον.

Ασχέτως, όμως, του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί, κορυφαία σημασία για μία πετυχημένη υδραυλική εγκατάσταση, έχουν ο τρόπος και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για τις συνδέσεις των σωληνώσεων. Εξίσου όπως οι ίδιες οι σωληνώσεις, θα πρέπει και οι συνδέσεις να μην είναι ευπαθείς σε αλλοιώσεις στο πέρασμα του χρόνου. Επι πλέον σε ότι αφορά τις σωληνώσεις ύδρευσης, το σύστημα σωλήνων και συνδέσεων θα πρέπει να αντέχει τις μόνιμες υψηλές πιέσεις που θα δέχεται στο εξής. Έτσι όταν ολοκληρωθεί η τοποθέτηση και σύνδεση των σωλήνων, αλλά πριν αυτοί κλειστούν θα πρέπει το σύστημα να υποβάλεται σε έναν τελικό έλεγχο υπό υψηλή πίεση. Έτσι θα βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν διαροές. Τέλος (όσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό) η εγκατάσταση θα πρέπει να προστατευθεί από τα συνεργεία που θα ακολουθήσουν μετά τον υδραυλικό. Συμβαίνει, δυστυχώς όχι τόσο σπάνια όσο θα θέλαμε, αυτός που τοποθετεί λ.χ. πατώματα, να καρφώνει το πάτωμά του, προκαλώντας μία απειροελάχιστη διαροή σε ένα σωλήνα. Η διαροή αυτή δεν γίνεται αντιληπτή παρά μόνο μετά απο αρκετούς μήνες, όταν έχει καταστρέψει τα πανάκριβα πατώματά μας των οποίων απαιτείται πλέον η αντικατάσταση.

Σε ότι αφορά την αποχέτευση και τους βόθρους, θα πρέπει να αναφέρουμε τα εξής: Εφόσον δεν υπάρχει στην περιοχή μας αποχετευτικό σύστημα, θα πρέπει να κατασκευαστεί βόθρος. Υπάρχουν δύο τύποι βόθρων: οι στεγανοί (σηπτικοί) και οι αποροφητικοί. Στεγανός λέγεται ο βόθρος εκείνος που δεν επιτρέπει στα λύμματα που περιέχει να διαρέουν στο χώμα που τον περιβάλει. Ο αποροφητικός βόθρος, αντίθετα, είναι διάτρητος ώστε να επιτρέπει στα λύματα να διαρέουν και να αποροφόνται από τα χώματα που τον περιβάλουν. Οι αποροφητικοί εν γένει απαγορεύονται σε κατοικημένες περιοχές. Συνήθως και οι δύο τύποι βόθρων κατασκευάζονται από έτοιμα δαχτυλίδια από μπετό που υπάρχουν σε διάφορες διαμέτρους ανάλογα με το επιθυμητό μέγεθος.

Σ’αυτό το σημείο, θα επανέλθουμε για λίγο στο θέμα της αποροής των ομβρίων υδάτων. Στην εποχή μας, και με δεδομένες τις κλιματολογικές αλλαγές που ήδη όλοι αισθανόμαστε, θα ήταν παράλειψη να κατασκευάσουμε μία νέα κατοικία χωρίς να προβλέψουμε μία δεξαμενή συλλογής ομβρίων. Παλαιότερα στα χωριά μας τα σπίτια είχαν στέρνα όπου κάνανε ακριβώς αυτό. Σήμερα βλέπουμε ότι ο καιρός αλλάζει και οι βροχές συχνά είναι μεγάλης έντασης και μικρής διάρκειας. Μ’αυτό τον τρόπο η γή δεν μπορεί να αποθηκεύσει τα νερά της βροχής τα οποία γίνονται ορμητικοί χύμαροι. Πιστεύω ότι δεν θα κινδύνευα να κάνω λάθος, αν προέβλεπα ότι στα επόμενα χρόνια θα αντιμετωπίσουμε πρόβλημα λειψυδρίας. Μία δεξαμενή συλλογής ομβρίων, ενδεχομένως να μην παρείχε λύση στο ενδεχόμενο πρόβλημα έλλειψης πόσιμου νερού, αλλά σίγουρα θα βοηθούσε σε άλλες ανάγκες για νερό, όπως το πότισμα του κήπου. Με ύψος βροχής μερικές δεκάδες εκατοστά το χρόνο, μία σκεπή επιφάνειας 100 τ.μ. θα μπορούσε να συλλέξει μερικές δεκάδες κυβικά μέτρα νερό ετήσια. Προτείνω, επομένως, την κατασκευή δεξαμενής ομβρίων, χωρητικότητας απο 20 έως 60μ3, ανάλογα βέβαια και με το μέγεθος της σκεπής καθώς και το μέγεθος του κήπου μας. Προφανώς ένα αποχετευτικό σύστημα συλλογής ομβρίων, θα πρέπει να διοχετεύει τα νερά αυτά από τη σκεπή στην εν λόγω δεξαμενή.